Het is tijd, we gaan naar huis

Terwijl ik dit schrijf zit ik minder dan twee weken voor onze remigratie terug naar Nederland. De herfst heeft zijn intrede gedaan in Zweden, het is mijn favoriete periode van het jaar. Het wordt koeler (we hebben de eerste nachtvorst inmiddels gehad), wat betekent dat we eindelijk weer kunnen wandelen in het bos zonder last te hebben van de muggen.

De bomen kleuren geel en sporadisch rood (we hebben maar weinig loofbomen hier) en de reetjes komen terug naar de velden. Ik probeer heel bewust te genieten van onze laatste dagen hier in Zweden.

Het is nog maar drie weken geleden dat we de beslissing maakten om hier weg te gaan en sindsdien is alles in een sneltreinvaart gegaan. Terugkijkend gaat het precies hetzelfde als toen we 7,5 jaar geleden naar Zweden vertrokken. Als het universum je ergens wil hebben lijkt alles als vanzelf te gaan.

In alle opwinding lijk ik haast te zijn vergeten dat ik midden in een burn-out zit. Eerlijk gezegd gaf het idee van terug te kunnen keren naar Nederland me direct een boost van energie. Alsof ik een sparkle voelde in mijn ziel en mijn lichaam weer tot leven kwam. Er moest natuurlijk ook heel veel geregeld worden, dus mijn lichaam ging automatisch in de actiestand. De afgelopen twee weken voelde ik me bijna weer een beetje als mezelf. Nu de rust wat is wedergekeerd voel ik echter dat ik er nog lang niet ben. Sinds twee dagen is de vermoeidheid terug en voelen mijn armen en benen weer als lood.

Burn-out is een lichamelijke uitputting

Ik dacht altijd dat een burn-out iets mentaals en werk gerelateerd was en ik denk dat veel mensen dat idee hebben. Gewoon een goede balans vinden tussen werk en ontspanning en je bent weer oké. Was het maar zo simpel. Als ik iets geleerd heb in de afgelopen maanden, dan is het dat een burn-out primair een lichamelijke uitputtingsreactie is. Dit kan werk gerelateerd zijn, maar hoeft absoluut niet.

In mijn geval zijn chronische stress (mentaal en emotioneel) en het verlies van James de boosdoeners geweest. En ik maar denken dat ik een chill leven had en hélemaal geen last had van stress. Als ik terugkijk op mijn leven dan zijn er maar weinig momenten geweest wanneer ik geen stress had. Stress was voor mij zo normaal geworden, dat ik het niet meer herkende als stress. Een burn-out was als het ware onvermijdelijk. Het verbaast me eerlijk gezegd dat mijn lichaam het zo lang heeft volgehouden.

Ineens ging het licht uit

Ergens begin juli ging het licht uit. Tijdens een wandeling in het bos bukte ik om een bloem te bekijken. Ik werd zo duizelig dat de hele wereld leek te draaien. Die duizeligheid bleef weken aanhouden, samen met een afwisselend zwaar en licht gevoel in mijn benen. Sommige dagen leek ik te zweven, terwijl het op andere dagen leek alsof ik me moest voortbewegen door stroop.

Ik kon niets meer. Tijdens het ophangen van de was stond ik te trillen op mijn benen. Het schrijven van een tekst duurde ineens de hele ochtend in plaats van een uurtje, omdat ik na elke alinea 20 minuten moest liggen om bij te komen. Traplopen ging niet meer zonder mijn hart in mijn keel te voelen bonzen. Er waren dagen dat ik na het ontbijt weer naar bed ging, zo moe was ik. En toch ging ik door.

Ik bleef wandelen, want dat was nu eenmaal gezond, ook al kwam ik vaak huilend terug bij de auto, omdat ik me zo zwak voelde. Mijn werk bleef ik ook gewoon doen, want er moest immers geld verdiend worden. Eigenlijk was ik nog in de ontkenningsfase. Ik wilde aan mezelf bewijzen dat er niets aan de hand was en dat ik gewoon even moest doorzetten, ook al had ik alle symptomen van een burn-out.

Herstellen van een burn-out kost tijd

Ontspannen lukte niet meer. Ik was zo moe, maar ik kon niet slapen. Terwijl ik op de bank of in bed lag bonsde mijn hart in mijn keel en hoofd en gierde de adrenaline door mijn lijf. En het gekke is; toen ik mijzelf eindelijk toestond om te rusten werd het nog erger.

Ik kreeg pijn overal in mijn lichaam, alsof ik aan het herstellen was van een zware griep. Mijn paniekaanvallen  kwamen terug (na jaren) en als ik moest huilen schokte mijn hele lichaam. Ik had last van trillende handen en een raar, zwaar gevoel in mijn armen. Ik kon me niet meer concentreren en mijn zicht werd wazig. Ineens kon ik niets meer hebben qua geluid en licht. Mijn centrale zenuwstelsel was niet alleen overbelast, het leek ermee op te houden.

Het is een heel angstig gevoel als je ineens niets meer kunt. Simpele dingen die altijd zo vanzelfsprekend waren, zoals het uitruimen van een vaatwasser of een stukje wandelen, kon ik ineens niet meer. Het heeft bij mij best een tijdje geduurd voordat ik kon accepteren dat ik een burn-out had en dat het heel veel tijd nodig heeft om hiervan te kunnen herstellen.

Balans tussen inspanning en ontspanning

Het heeft me geholpen om heel veel over burn-out te lezen. Zo leerde ik bijvoorbeeld dat er voor het lichaam geen verschil is tussen negatieve en positieve stress. Een inspanning van het lichaam, positief of negatief, is stress. Na inspanning is het belangrijk om te ontspannen. Dit doe je door regelmatig te rusten, ontspannende activiteiten te ondernemen of goed te slapen.

Gebeurt dit een hele lange tijd niet (ik heb jarenlang last gehad van slaapproblemen, waardoor het me overdag ook niet lukte om te rusten) dan gaat je lichaam gebruik maken van je energiereserves, totdat ze op zijn. Dan kun je nog een tijdje door in de min, maar als je lichaam niet de kans heeft om op te laden, dan gaat op een gegeven moment het licht uit. Het lichaam is letterlijk opgebrand (vandaar ook de naam burn-out).

Het is tijd, we gaan naar huis

Nu ik weer een beetje tot rust kom (lees: mijn lichaam rust geef) merk ik dus ook dat mijn klachten terugkomen. Dit doet me beseffen dat ik nog steeds niet goed aanvoel waar mijn grenzen liggen en dat mijn batterij nog lang niet opgeladen is. Ik denk dat het een valkuil is waar veel mensen met een burn-out invallen. Je krijgt weer wat meer energie, waardoor je ook weer meer dingen gaat doen. Ga je over je grenzen, dan heb je gelijk een terugval. Gelukkig ben je niet direct terug bij af, maar het is wel verstandig om altijd waakzaam te blijven. Ik begrijp nu waarom herstellen van een burn-out 6 maanden tot twee jaar kan duren en dat ik er nog lang niet ben.

Gelukkig hebben we bijna alles wat we moesten doen voor de remigratie al gedaan, wat me de mogelijkheid geeft om de laatste dagen in Zweden voldoende rust te pakken. Eenmaal terug in Nederland blijf ik werken aan mijn herstel, totdat ik me fit genoeg voel om weer volop mee te draaien in het leven. Het zal een hele cultuurshock zijn, na jaren midden in de Zweedse wildernis te hebben gewoond. Alleen dat al zal veel van mijn energie kosten, maar ik weet zeker dat het me ook veel energie gaat geven.

De jaren in Zweden waren zwaar, niet alleen mentaal, maar ook lichamelijk. Dat ik terug kom met een burn-out zegt denk ik wel genoeg. We gingen ooit weg uit Nederland, omdat we niet langer geleefd willen worden. Nu denk ik: Liever geleefd, dan langzaam doodgaan van binnen. Ik ben er helemaal klaar voor om terug te gaan en zie ernaar uit om weer een leven op te bouwen in Nederland. De laatste dagen in Zweden tel ik af, terwijl ik mijn best doe om zoveel mogelijk in het moment te blijven en bewust afscheid te nemen van alles wat me hier plezier heeft gegeven.

Het is tijd, we gaan naar huis.